REKLAMCILIK TARİHİ
Reklam,
tarihi oldukça eskiye dayanan,
değişil iletişim kanalları ile gelişen satış, tanıtma ve pazarlama tekniğidir.
Reklam yapmak yüzyıllar boyunca çok önemli bir yere sahiptir. Günümüzde de çoğu
işletme, marka, ürün, kurum ve tüzel kişiler reklam yolu ile kendilerini
tanıtma ve pazarlama imkânı bulur. Peki reklam ilk ne zaman ortaya çıktı? gelin
tarihine hep beraber bakalım.
İLK
REKLAM NE ZAMAN ORTAYA ÇIKTI?
Milattan
önce 3000 li yıllarda reklam tekniğinin ilk örneklerine rastlanmıştır. O
zamanlar sözlü iletişim le yapılan tekrarlar ve Taşlara kazılarak yapılan
reklam tabelaları ilk reklamın bulgularıdır. Ardından orta çağ da farklı
işlevlere kayan reklamda markalaşma ve amblem zorunlu hale geldi. Mısır hükümdarı
tarafından yazdırıldığı bilinen rosetta taşı hükümdarlığın bir çeşit reklamı sayılmaktadır.
Antik çağda yazılan çoğu tabela, taşa kazılan yazılar o dönemin hükümdarlarını,
krallarını, yaptıkları güzel işleri tanıtmak için kullanılmıştır.
3000 yıl öncesine ait olan ve papirüste kaçan bir esiri bulana ödül verileceğini yazılı tabela, yazılı reklamcılığın en eski örneklerindendir.
Aynı zamanda
o dönemin seyyar gezici satıcıların da bağırarak mallarını beğendirmeye
çalışması ve tanıtması ticari reklamın ilk örneklerindendir.
BASILI
REKLAMLARIN ORTAYA ÇIKMASI
Matbaanın
icadı ile 1450 de günümüzde hala kullandığımız basılı reklamlar ortaya
çıkmıştır. 1480 yılında bir kilise duvarına bir rahip kitabının resmi asılmıştır
ve bu görsel reklam ürünlerinin yaygınlaşmasını sağlamıştır.
17. yüzyıl
reklamcılık sektörünün doğduğu yıl olarak kabul edilmektedir. Bu dönemde
çıkarılan gazeteler, kitaplar ve basılı yayınlar oldukça yaygınlaşmış ve ve matbaa
sayesinde ürün tanıtma işlemi çok daha kolaylaşmıştır. Reklam verdiği için
geliri artan işverenleri gören diğer insanlarda kendi ürünleri için reklam hazırlamış
ve basılı yayın haline getirmiştir. Somut ve etkili bir yol olduğu için bu
dönemde insanlar basılı reklam işinde odaklanmıştır.
Reklam vermek
bu denli seviyelere gelmişken yazar Montaigne’nın
"Bir kişinin incileri varsa ve bunu satmak istiyorsa müracaat etmesi
gereken bir büroya ihtiyacı vardır" sözü üzerine 1812 yılında Londra’da ilk reklam ajansı
kurulmuştur.
Fransa’da gerçekleşen
ve bütün dünyayı sarsan Fransız ihtilalinden sonra fabrikalar ve sanayi
alanında yapılan çalışmalar ciddi sayılara ulaştı. Dolayısıyla reklama verilen
ağırlık da bir o kadar artmıştır. Fabrikalar ürünlerini daha geni kitlelere
ulaştırmak ve tanınmak, daha fazla gelir elde etmek için görsel yazılı reklam
vermeye ağırlık göstermişlerdir.
Bu dönemde
bu kadar çok reklam verilmesi ve çoğunun özgün olmaması can sıkmaya
başlamıştır. Bir fabrikanın verdiği reklamı değiştirmeden diğer fabrika da verebiliyordu.
Bunun önüne geçebilmek için 1874 yılında John
Wannamaker’ın bulduğu,
reklamların diğer reklamcılar tarafından çalınmasını engellemek ve özgün
kalmasını sağlamak için reklam telif hakkını öne sürmüştür.
1883 yılında
reklamcılık artık sadece gazete yolu ile değil ilk kez dergi yolu ile de
yapılmaya başlamıştır. Artık her alanda kullanılan ve oldukça tutunan reklamcılık
sektörü için akademik ve sistemleri çalışmalara başlanmış ve kitaplar
yazılmıştır.
Radyo ve Televizyon Reklamcılığı
Yıl 1907 yi
gösterdiğinde reklam sektörü için bambaşka bir dönem gelmişti. Günümüzde hala
varlığını devam ettiren radyo reklamcılığı ilk kez bu yılda yapılmaya başladı
ve milyonluk reklam piyasaları oluştu. Reklamcılığın bu denli ilerlemesi sonucu
ve yalan yanlış reklamlar çıkması ile 1911 yılında çıkarılan reklamda dürüstlük
olarak adlandırılan ilk reklam yasası çıkartılmış oldu.
1940’lı
yıllarda ise reklamcılık kendi tarihinin zirvesini yaşamış oldu sebebi ise televizyonun
insan hayatına girmesiydi. Televizyon hem sesli hem görsel dönüt verdiği için üreticilerin
ürünlerini çok daha kolay şekilde tanıtmasını yaygınlaşmasını ve pazarlamasını
sağladı. Reklamcılar televizyon reklamcılığına hücum etti ve çok güzel gelirler
elde edildi.
Günümüzde ise
reklam sayesinde tüketiciye farklı yollardan ulaşmaya çalışan üreticiler
televizyon reklamcılığı radyo reklamcılığı, sosyal medya ve yaygın olarak
gördüğümüz afiş ve ilan yöntemlerini kullanmaktadırlar.